Ο χειμώνας είναι μια εποχή γεμάτη αντιθέσεις. Από τη μια πλευρά, είναι η περίοδος των γιορτών, που φέρνει χαρά, οικογενειακές στιγμές, κοινωνικές εκδηλώσεις, ταξίδια και νέες εμπειρίες - ειδικά τα Χριστούγεννα. Από την άλλη, το κρύο, το μειωμένο ηλιακό φως – σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα -  και το αυξημένο άγχος μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη διάθεση, τη σκέψη και ακόμη και τη σεξουαλική διάθεση των ανθρώπων. 

Διάθεση και Εποχιακή Μελαγχολία
Ο χειμώνας φέρνει λιγότερο ηλιακό φως, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD), γνωστή και ως «χειμερινή κατάθλιψη». Το φως του ήλιου παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή σεροτονίνης, μιας νευροδιαβιβαστικής ουσίας που ευθύνεται για την καλή διάθεση και την ευεξία. Σε χώρες του εξωτερικού, μεγάλες εταιρίες κάνουν υποχρεωτική την έκθεση στον ήλιο για τουλάχιστον 20 λεπτά ώστε να παράγει το σώμα σεροτονίνη και βιταμίνη D και να παραμένουν οι εργαζόμενοι κεφάτοι και παραγωγικοί. Η έλλειψη τους μπορεί να προκαλέσει αισθήματα μελαγχολίας, θλίψης, κόπωσης και απογοήτευσης με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να απομονώνονται και να αισθάνονται πως έχουν λιγότερη ενέργεια , ακόμη και για πράγματα που τους προσφέρουν ευχαρίστηση. 

Οι γιορτές των Χριστουγέννων, παρόλο που τις περιμένουμε με ανυπομονησία όλο το χρόνο – ειδικά με το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών  - φέρνουν χαρά και ζεστασιά, ευκαιρία για οικογενειακές συγκεντρώσεις και ανταλλαγή ευχών, ενότητα και θαλπωρή. Συγκεντρώνεται η οικογένεια γύρω από το γιορτινό τραπέζι, φίλοι και συγγενείς που έχουν καιρό να ανταμώσουν και λένε τα νέα τους. Κάποιες φορές βέβαια δημιουργούνται εντάσεις, παρεξηγήσεις και η οικογενειακή θαλπωρή μπαίνει στο ντουλάπι μέχρι την επόμενη χρονιά.  

Τέλος, τη διάθεση επηρεάζουν και οικονομικοί παράγοντες, καθώς φεύγουν αρκετά χρήματα σε δώρα και υποχρεώσεις, στο γιορτινό τραπέζι και στις ετοιμασίες με αποτέλεσμα να δημιουργείται άγχος και ανασφάλεια. Επιπλέον, κοντά στη αυγή του νέου έτους πραγματοποιείται ο ετήσιος απολογισμός και αν η ζυγαριά γέρνει προς τα κάτω τότε μόνο ευχάριστο δεν είναι το συναίσθημα που ακολουθεί. 

Παρόλο που οι γιορτές υποτίθεται ότι φέρνουν τους ανθρώπους κοντά, για κάποιους μπορούν να είναι υπενθύμιση μοναξιάς ή απώλειας. 

Επίδραση στη Σκέψη και τη Συγκέντρωση
Η μείωση του ηλιακού φωτός και των ημερών με καλό καιρό επηρεάζουν τη συγκέντρωση και την πνευματική εγρήγορση. Το σώμα και το μυαλό συχνά μπαίνουν σε μια κατάσταση «χειμερίας νάρκης», καθώς η επιθυμία για ξεκούραση και ύπνο αυξάνεται. Αυτό μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην παραγωγικότητα και τη νοητική διαύγεια, οδηγώντας σε έλλειψη κινήτρου και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων. 

Έρευνες έχουν δείξει πως η παραγωγικότητα των ανθρώπων μειώνεται κατά τη χειμερινή περίοδο. Μικραίνει η μέρα με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ενέργεια τους και να έχουν ανάγκη μια πιο χαλαρή καθημερινότητα με περισσότερο cocooning. Επίσης το παράθυρο παραγωγικότητας χρονικά περιορίζεται αφού η μελατονίνη που παράγεται το χειμώνα επηρεάζει τη σκέψη και τη συγκέντρωση με αποτέλεσμα να έχει ανάγκη το άτομο περισσότερο τον ύπνο. 

Σεξουαλική Διάθεση και Οικειότητα
Ο χειμώνας ενισχύει την ανάγκη για σωματική επαφή και συντροφικότητα, καθώς το κρύο οδηγεί σε αυξημένη επιθυμία για ζεστασιά και εγγύτητα. Περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται σε σχέση το χειμώνα ή αναζητούν να βρουν σύντροφο πριν την περίοδο των εορτών για να μην είναι μόνοι. Αυτό συμβαίνει καθώς το άτομο περνάει περισσότερο χρόνο το χειμώνα εντός σπιτιού οπότε και αναζητά μια σταθερή συντροφιά.

Ωστόσο, η μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας περιορίζει την παραγωγή της βιταμίνης D, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα της τεστοστερόνης, μιας ορμόνης που συνδέεται με τη σεξουαλική επιθυμία. Οπότε η σεξουαλική διάθεση μπαίνει στον πάγο, και ενισχύεται περισσότερο η συναισθηματική εγγύτητα, ο ρομαντισμός και η δημιουργία οικειότητας. 

Τα Χριστούγεννα ενισχύουν την ανάγκη για συναισθηματική επαφή, καθώς το πνεύμα της εποχής ενισχύει τη ρομαντική διάθεση και τη σύνδεση με τους άλλους. Τα λαμπιόνια είναι αρκετά να φτιάξουν μια ρομαντική διάθεση, κεριά και χαλαρή μουσική μπορεί να εγείρουν τη σεξουαλική επαφή. Ωστόσο, η κούραση των εορτών και των εκδηλώσεων είναι αρκετά μεγάλη με αποτέλεσμα να περιορίζεται η επιθυμία για σεξ. 

Συνολικά, ο χειμώνας και η περίοδος των Χριστουγέννων είναι μια περίοδος αντιφατικών συναισθημάτων, όπου η χαρά και η προσδοκία συνυπάρχουν με τη μελαγχολία και τη σωματική κόπωση. Είναι μια περίοδος που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τόσο την ψυχολογία όσο και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, φέρνει έντονη διεργασία με τον εαυτό, επηρεάζει τη σκέψη και την ποιοτική επικοινωνία με τους γύρω. Με το πέρας των εορταστικών εκδηλώσεων, η διάθεση επιδεινώνεται καθώς σβήνουν και τα τελευταία λαμπιόνια, ξεστολίζονται οι δρόμοι και οι πλατείες.